IGIC® Facet : Just Culture
“Een transparante organisatie waarin iedereen verantwoordelijkheid neemt en leert van fouten om zodoende de organisatie te verbeteren.”
De term “Just Culture” komt uit de luchtvaartsector. In de luchtvaart zijn veiligheid en duidelijkheid van cruciaal belang.
Niet alleen voor de luchtvaart is “Just Culture” van immens belang, ook vele andere sectoren kunnen hiervan leren.
De kenmerken van een “Just Culture organisatie” zijn dat niet-verwijtbare fouten nooit de aanleiding mogen zijn voor consequenties. In een “Just Culture organisatie” worden werknemers beloond voor het melden van fouten/incidenten en alleen ‘gestraft’ als er sprake is van roekeloosheid of bewuste nalatigheid.
Het uitgangspunt binnen de luchtvaart is het verhogen van het veiligheidsniveau. “Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt”. Echter, het is de manier hoe een organisatie hiermee omgaat – en welke cultuur er heerst – om van fouten te leren zodat deze juist bijdragen aan de verbetering van de organisatie.
“niet de mens is de schuldige bij fouten of incidenten, maar het systeem”
Verbeteren kwaliteit en efficiëntie
Voor andere sectoren of branches geldt niet alleen het verhogen van de veiligheid, maar ook de verbetering van de kwaliteit en efficiëntie in een organisatie. De organisatie transparant maken, waarin geleerd wordt van fouten, om hier met de gehele organisatie aan te werken om tot verbetering te komen.
Van “blame-free” naar “Just Culture”
Bij een “Just Culture organisatie” is het normaal dat mensen onbevreesd fouten kunnen delen zonder dat dit consequenties voor hen heeft. Het is echter niet zo dat in een “Just Culture organisatie” iedereen maar wat doet omdat fouten binnen de organisatie geen gevolgen zouden kunnen hebben.
In een “Just Culture organisatie” neemt iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid, is men zich bewust (bewustzijn) waarmee men bezig is en heeft iedereen een grote mate van betrokkenheid (commitment). Dat is het verschil met een “blame-free” cultuur. Bij “blame-free” zou iedereen zonder consequenties bewust roekeloos of nalatig kunnen zijn.
Bij “blame-free” hééft men verantwoordelijkheid. Bij “Just-Culture” néémt men verantwoordelijkheid.
In een “Just Culture organisatie” is het zo dat iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid en rol kent. Deze moeten zeer serieus genomen worden, ongeacht je werkzaamheden.
Een piloot kent zijn of haar verantwoordelijkheid. Immers, als hij/zij fouten maakt (vanwege bijv. slechte vluchtvoorbereiding), zal dit grote gevolgen kunnen hebben voor de eigen veiligheid en die van de passagiers. Hierdoor neemt het verantwoordelijkheidsgevoel meteen sterk toe.
Voordelen van “Just Culture”
- “Just Culture” helpt ons om te leren van fouten, hoe mensen keuzes maken en welke impact deze hebben op de gevolgen in het bedrijfsproces (of organisatie).
- Het helpt om te focussen en op zoek te gaan naar kansen om risico’s van fouten van (menselijke) acties te beperken.
- Het helpt om te leren van de ervaring(en) van iemand anders en dus om hiermee fouten te voorkomen.
- Het helpt om echt de verantwoordelijkheid te nemen voor acties in de activiteiten.
- Het creëert vertrouwen.
- Het creëert een open organisatie waarbij je (niet-verwijtbare) fouten zonder consequenties kunt toegeven en verantwoorden. Dit geeft enorm vertrouwen en openheid.
- Het versterkt de mens en daarmee ook de afdeling en organisatie.
