IGIC® Facet : Bewustwording

 

“Waar zijn we nou allemaal mee bezig?!”

Dit is een uitspraak die in de praktijk nog wel eens geroepen wordt en komt voort uit frustraties door bijvoorbeeld onverschilligheid van mensen binnen een organisatie. Hoe komt het dat “de mens in de organisatie” soms zo onverschillig is?

Dit heeft te maken met meerdere facetten, waaronder het bewustwordingsproces.

Is men zich echt bewust van het werk, de missie, bedrijfsdoelstellingen en het grotere geheel waar men deel van uitmaakt binnen de organisatie?
Is men zich als organisatie (en als mens) bewust wat er leeft en speelt in en buiten de organisatie dat wel invloed heeft op de organisatie?

Mensen zijn druk met het uitvoeren van taken en activiteiten, maar weet men waarom men iets doet en wat dit in en voor een organisatie betekent?
Is men zich bewust hoe men verantwoordelijkheid moet nemen en wat dit betekent?

Soorten bewustwording in een organisatie

Zelfbewust – hoe maak “ik” deel uit van het grotere geheel binnen de organisatie? Van hoog tot laag, iedereen in de organisatie moet zelfbewustzijn creëren.

Organisatiebewust – weten wat er speelt binnen een organisatie door gevoel te krijgen wat er leeft (intern/extern) en gezegd – en vooral niet gezegd –  wordt. Ook spelen hierbij de verbanden die de activiteiten en het bedrijfsproces hebben een rol.

 

Organisatorische bewustwording:
Organisatorische bewustwording is het begrijpen van een organisatie in alle lagen. Gevoel krijgen bij de organisatie in de geschreven en ongeschreven regels. Dit helpt bij het begrijpen van situaties, problemen en het aandragen van oplossingen.

Hiermee ontstaat bewustwording, inzicht in de manier van werken binnen de branche én de verhouding tot de wereldeconomie. Deze bewustwording helpt bovendien om doelen te vertalen naar verbeteringen in de organisatie en de informatievoorziening.

Als men bewust is van de organisatorische verbanden, moet men ook de “spelers” kennen, nl. de collega’s. Men moet ook de externe krachten begrijpen die invloed hebben op de organisatie en iedereen in het bedrijf, zoals de concurrenten, trends in de sector, overheidsbeleid, economie en andere (wereldwijde) dynamieken.
Innovatie kan alléén ontstaan wanneer er organisatorisch bewustzijn is.

Het organisatorische bewustwordingsproces is een proces waarbij de organisatie – met daarin alle menselijke aspecten – zich bewust moet worden van het geheel aan visie, missie en doelstellingen. Daarnaast moet de organisatie zich richten op de mens binnen de organisatie en hoe deze een positieve bijdrage kan leveren aan deze missie, visie en doelen van de organisatie.

 Het bewustzijnsniveau van een organisatie is vaak een spiegel voor de medewerkers. Als de organisatie (leiders/managers) zelf nog niet voldoende bewust is, zal dit reflecteren op de medewerkers.

Organisaties die niet bewust zijn, hebben moeite om de visie, missie en doelen te concretiseren, met als gevolg een improductieve en inspiratieloze organisatie.
De reflectie van deze “loze missie, visie en doelen” levert ongeïnspireerde medewerkers op, die weinig ontplooiing en creativiteit zullen hebben. Ook heeft dit invloed op het “eigenaarschap” (= de mate waarin iemand zijn/haar verantwoordelijkheid zal nemen) en de betrokkenheid (commitment).

Als we weten wat de situatie, uitdagingen of problemen binnen een organisatie zijn, dan kunnen we elkaar begrijpen en oplossingen of verbeteringen voorstellen.

“Verandering start vanuit een gezamenlijk droombeeld voor de toekomst. Dat vereist met een open blik kijken naar wat er mogelijk is en het stellen van concrete doelen”.

 

De leider/manager in het bewustwordingsproces.

De organisatiebewuste leider/manager moet dat bewustzijn tonen door de collectieve energie te richten op het concretiseren van de strategische doelen.
Deze leiders/managers moeten weten hoe ze de collectieve energie kunnen regisseren en benutten zodat het bewustwordingsproces bijdraagt aan creativiteit, innovatie en ontplooiing van de mens én organisatie.

De (zelf)bewuste leider (reflecteren)
Leiders/managers moeten bijdragen aan het bewustwordingsproces door eerst zichzelf een spiegel voor te houden en antwoord te geven op de volgende vragen:

  • Wat zijn mijn drijfveren binnen deze organisatie? (Bonus, financieel, passie, etc.)
  • Pas ik wel in deze organisatie?
  • Kan ik verbeteringen aanbrengen in het bewustwordingsproces?
  • Ben ik mij voldoende bewust van de organisatie in zijn geheel? (Intern/extern).
  • Kan ik de missie, visie en doelstellingen concretiseren en kan ik bijdragen aan het bewustwordingsproces van de mens in de organisatie?
  • Zal ik de “mens binnen de organisatie” genoeg ruimte kunnen bieden om zich te ontplooien waardoor zijn of haar creativiteit en bijdrage tot z’n recht komt?
  • Kan ik bijdragen aan het bewustwordingsproces zodat mensen (uiteindelijk) verantwoordelijkheid gaan nemen?
  • Kan ik acties uitzetten die ervoor moeten zorgen dat het proces gestart wordt?
  • Kan ik medewerkers bewust laten worden om naar hun eigen verantwoording te handelen?

 

De mens (team) in de organisatie en het bewustwordingsproces.

 Medewerkers/teams in de organisatie moeten bijdragen door de bewustwordingsspiegel voor te houden en antwoord te geven op de volgende vragen:

  • Wat zijn mijn drijfveren binnen deze organisatie?
  • Pas ik wel in deze organisatie?
  • Hoe kan ik aangeven hoe ik meer bewust kan worden van de organisatie en sta ik dan open voor meer bewustwording?
  • Ben ik mij bewust van het werk van mijn leidinggevende en collega’s?
  • Hoe kan ik anderen meer bewust maken van mijn werk en activiteiten?

Bewustwording als voorwaarde voor een Agile organisatie.

In een adaptable organisatie zijn zelfsturende en organiserende medewerkers belangrijk voor het succes en het behalen van de doelstellingen.
Het bewustwordingsproces – het uiteindelijke bewustzijn – is een pijler die van belang is voor elke organisatie. De werkvloer is nu eenmaal de plek waar alles zich afspeelt. Medewerkers die zelf- en organisatiebewust zijn, kunnen het grotere plaatje makkelijker overzien en kunnen hierdoor (sneller) beslissingen nemen welke ten goede komen aan de organisatie.